به نقل از «مشرق»

تفاوت‌های سریال حریم سلطانی رحیل با مجموعه‌های مشابه/ حکومت رضاخان با سحر و جادو کودتا کرد؟

تاریخ انتشار: ۷ مهر ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۸۷۸۱۲۵۳

رحیل برگ تلویزیونی است که از نمایش فیلم‌های ترسناک ایرانی و خارجی امتناع و پرهیز می‌کند و شجاعت ساخت سریال‌های پرمخاطبی همچون «او یک فرشته‌ بود»، «کمکم‌کن»، «آخرین گناه» و «اغما» را از دست داده است.

سرویس فرهنگ و هنر مشرق - دوره نوین ساخت سریال‌های تاریخی پررنگ و لعاب، در بستری ملودرام و عاشقانه در چند سال گذشته وارد فاز تازه‌ای شده است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

اهمیت ساخت سریال‌های پر رزق و برقی که رنگ قرمز در متن تصویر بسیار گل درشت است، با طراحی‌ لباس‌های رنگارنگ، روایت‌های اغراق ‌آمیز زنانه در پس زمینه‌ نماهای تاریخی عمدتا ساختگی یا بازسازی شده، به یک رویه تبدیل شد. این سازوکار تولید سریال‌های تاریخی، اغلب تاثیر پذیر رفته از سریال‌های متاخر کشور ترکیه است.

ساخت چنین مجموعه‌هایی در سازوکار تولید صدا و سیما تعریف نشده بود تا اینکه مجموعه مشهور «حریم سلطان» با پخش از شبکه‌های GEM الگوی نوینی را در عرصه سریال‌سازی پدید آورد.

نمونه‌های متاخری نظیر مستوران، گلیدخت، بانوی سردار، بانوی عمارت یا نمونه‌ بسیار مشابه تولید شده در شبکه خانگی همچون «جیران»، محصول این الگوبرداری مقلدانه در فرم و محتوا است.

سریال «رحیل» که فصل نخست آن روزهای پایانی پخش خود را پشت سر می‌گذارد، زاییده همین جریان الگوبرداری شده از سریال‌های تاریخی کشور ترکیه است که روایت تاریخ یا نمایش وجوه حماسی مرتبط با آن، به روایت‌های بسیار زنانه و عاشقانه تقلیل پیدا می‌کند.

در اغلب این سریال‌ها، مثل مجموعه بسیار ضعیف «گلیدخت» که بسیار کشدار ساخته شد و با واکنش رسانه‌ها مواجه شد، سازندگان چون آشنا به فن ارائه رویدادهای تاریخی نیستند بخش عاشقانه و زنانه سریال را پررنگ می‌کنند.

مهمترین آسیب ساخت این مجموعه‌های تاثیرپذیرفته این است که این گونه مبتنی بر روایت‌های زنانه با فروکاست به رویدادهای عاشقانه، از تاریخ به عنوان یک دستاویز استفاده می‌کنند.

نکته جالب اینجاست که تهیه کننده گلیدخت در اظهارنظری به خبرگزاری ایرنا می‌گوید: سریال گلیدخت به دلیل کاستی نمایش عشق در مجموعه‌های سیما ساخته شد. با استناد به همین جمله می‌تواند استنتاج کرد که تاریخ و روایت‌های تاریخی صرفا یک بهانه برای فرار از ممیزی‌های مرسوم است و هیچکدام از این مجموعه‌ها دغدغه تاریخی ندارند.

از طرفی برجسته شدن و مورد توجه قرار گرفتن ساخت سریال‌های مذکور نشان می‌دهد که اجرای سند تحول مورد ادعا در ساختار فعلی رسانه مرجع، در اندازه یک شعار باقی مانده و الگوهای نمایشی تاثیرپذیرفته از سریال‌های محصول ترکیه، می‌تواند رخوت استمراری در مجموعه‌های نمایشی سیما را حفظ کند.

«رحیل» سریالی در زیرگونه «حریم سلطان» از جنبه‌های دیگری چند وجه تمایز مشخص با ساختار آثار تولید شده دارد.

این سریال تمامی ویژگی‌های طرح شده درباره وجوه فرمی و مضمونی حریم‌سلطانی را داراست اما مضمون آیینی استفاده شده در سریال سبب شده تا حدودی روایت این مجموعه به «شب دهم» حسن فتحی شباهت پیدا کند و در ادامه ماموریت مضمونی خود را به صورت مستقل اجرا می‌کند.

سازندگان سریال «رحیل» از ارائه هر تحلیل فرامتنی شعارزده پرهیز کرده‌اند و بر اساس الگوی مفروض تولید در سیما، تفسیری نوین از گرایشات شیعی را ارائه کرده‌اند و این مضمون شجاعانه را به دلیل‌ ممیزی‌های ۱۰ ساله اخیر به صورت دست و پا بسته‌ای ارائه می‌دهند.

در کنار محتوای مفروض همیشگی با تکیه بر یک مثلث عشقی درباری، برای نخستین بار ساحره‌ای تصویر می‌شود که با سحر و جادو تلاش می‌کند، آخرین اهرم فرو ریختن حکومت قجری باشد.

نمایش چنین محتوایی در سازوکار فعلی که با اعمال ممیزی‌های شخصی موجب عقب‌ماندگی رسانه مرجع شده، شگفت‌انگیز است. سیمایی که از نمایش فیلم‌های ترسناک ایرانی و خارجی امتناع و پرهیز می‌کند و شجاعت ساخت سریال‌های پرمخاطبی همچون «او یک فرشته‌ بود»، «کمکم‌ کن»، «آخرین گناه» و «اغما» را از دست داده، نمایش ساحره‌ای سیاسی، حرکتی پیشرو محسوب می‌شود. مولفه‌ای که سریال را به اثر کنجکاوی‌برانگیزی بدل کرده و در کنار آن به برجسته‌ کردن رگه‌های آیینی‌ و گرایشات سنتی مذهبی در بستر بحران تاریخی روزهای پایانی حکومت قاجار می‌پردازد.

واقعه کربلا و ارزش‌های زنانه منتج از این رخداد در تار و پود بحران سیاسی دورانی که این سریال در آن روایت می‌شود تنیده شده و این همانی‌ها زنانه و الگوبرداری از فرهنگ زنانه منتج از قیام عاشورا در ساختار این مجموعه تجلی پیدا می‌کند. در واقع کهن‌ الگویی زنانه عاشورایی، برای نخستین بار در فرآیند تولید یک سریال تولید مورد استفاده قرار گرفته است.

نکته مهمی که در متن سریال وجود دارد و پیام آنچنان گل‌درشتی در متن سریال محسوب نمی‌شود و سازندگان برای ارائه این رویکرد تلاش فراوانی کرده‌اند القاء معنوی مصونیت شیعی از وجوه ماوراء الطبیعه اهریمنی است.

سریال با چنین هدفی ساخته شده و چنین محتوای جسوری سالیان متوالی است با فرهنگ رسمی سریال سازی در سیما مغایرت دارد. از این منظر سریال «رحیل» یک رویداد بسیار خاموش است که مشمول پروپاگاندای رسانه‌ای نشده اما از حیث تاکید بر مضمون جسورانه‌اش همانطور که در سطور پیشین تشریح شد، از چهارچوب‌های رسمی سیما فراتر می‌رود.

اگر به جزئیات سریال توجه کنیم توجه به عناصر زن‌باره و سست عنصر دربار قجری یک مضمون بارها تکرار شده است که پس از جیران فاقد جذابیت دوباره است، اما خلق دو کاراکتر «بیتاج» و «سرگرد زمان» رحیل را از حرکت روی مرزهای کلیشه مفرط در روایتگری و شخصیت‌پردازی نجات می‌دهد.

بدمن‌های روایت غرق در خرافات و جادو و کاراکترهای مثبت انسانی سریال شیفته و غرق در معنویت شیعی هستند. در واقع جدال اصلی مضمونی و آرایش تقابلی روایت مبتی بر قطب‌بندی‌های تازه‌ای است که مخاطب را نسبت به محتوای عرضه شده کنجکاو می‌کند.

یکی از نقاط عطف این سریال توانایی منحصر فرد اندیشه فولادوند شاعره و ترانه‌سرا معاصر در ایفای نقش «بی‌تاج» است که اجرای چنین نقشی برای هر بازیگر زنی در چهارچوب‌های کلیشه‌ای تلویزیون یک چالش بزرگ محسوب می‌شود.

اگر مجموعه‌های صدا و سیما همچنان در چهارچوب جشنواره‌ای همچون جام جم مورد قضاوت قرار گیرند قطعا ایفای بیتاج در این سریال را یک دستاورد ویژه زنانه در سریال های تلویزیون می‌توان برشمرد.

پایه‌های مستحکم داستانی و اجرای فولادوند است که زمینه جذب زنان قجری توسط این ساحره را باورپذیر می‌کند. حضور ریحانه رضی بازیگر نقش شمامه از دیگر ویژگی‌های سریال محسوب می‌شود. اجرایی که با هر بازیگر دیگری می‌توانست سریال را تا مرز توفیق شدن ببرد اما دقت تئاتری خاصی در بازی‌های سریال حاکم است که مانع صدمه دیدن محتوایی شده که دست کم ارائه آن طی چهل و اندی ساله گذشته بی‌سابقه بوده و می‌توان با چنین مضامینی فرهنگ پنهان «رمل و اسطرلابی آنلاین» را به چالش کشید.

منبع: مشرق

کلیدواژه: تحلیل روز قیمت ریحانه رضی حسن فتحی صدا وسیما واقعه کربلا قیام عاشورا اندیشه فولادوند سریال رحیل سریال جیران سریال مستوران کمکم کن آخرین گناه سریال رحیل خودرو قیمت های روز در یک نگاه حوادث سلامت ساخت سریال مجموعه ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.mashreghnews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «مشرق» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۸۷۸۱۲۵۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

نگاهی به ۳ سریال جدید تلویزیون

سه سریال «رخنه»، «آقای قاضی؛ شعبه ۱۲۱» و «بدل» در ژانرهای امنیتی، اجتماعی و کمدی از شبکه‌های یک، دو و سه سیما روی آنتن می‌روند. - اخبار فرهنگی -

به گزارش خبرگزاری تسنیم، علی غفاری و حمیدرضا غفاری، سجاد مهرگان و علیرضا مسعودی به عنوان کارگردانان سه سریال‌ تلویزیونی محسوب می‌شوند که در ژانرهای امنیتی، اجتماعی و کمدی از شبکه‌های یک، دو و سه سیما روی آنتن می‌روند.

نادر فلاح، رامتین خداپناهی، امیرحسین صدیق، خسرو شهراز، بهرام ابراهیمی، مریم کاویانی، نیلوفر شهیدی، حدیث نیکرو، سپیده خداوردی، علیرضا جلالی تبار، ایوب آقاخانی، علیرضا مهران و علیرام نورایی، بهزاد خلج، شهرام قائدی، هادی عامل هاشمی، داریوش سلیمی، اصغر حیدری، ساعد هدایتی، اشکان اشتیاق بازیگرانی هستند که در قالب این سه سریال از قاب تلویزیون دیده می‌شوند.

سریال «رخنه» از شنبه هفته آینده 15 اردیبهشت‌ماه هر شب ساعت 22 و 15 دقیقه از آنتن شبکه یک سیما روانه آنتن می‌شود.

فصل دوم مجموعه آقای قاضی با عنوان «آقای قاضی؛ شعبه 121» پنجشنبه ـ 13 اردیبهشت ماه ـ آغاز می‌شود و پنجشنبه‌ها و جمعه‌ها میهمان مخاطبان شبکه دو سیما خواهد بود.

زمان پخش سریال «بدل» بعد از اتمام سریال «هفت سر اژدها» اعلام شده است. با توجه به اینکه تاکنون 39 قسمت از این سریال پخش شده، سریال «بدل» اواخر ماه اردیبهشت روی آنتن شبکه سه می‌رود.

«رخنه» سریالی امنیتی با محوریت هوافضا

سریال «رخنه» تولید جدید مرکز سیمافیلم با محوریت هوافضا و با هدف نمایش توان علمی و دفاعی کشورمان از شنبه 15 اردیبهشت ماه راهی آنتن تلویزیون می‌شود.

داستان سریال «رخنه» که در 30 قسمت تولید شده مربوط به یکی از دانشمندان کشورمان است که بر روی موشک های ماهواره بر و فضایی تحقیق می کند و در این مسیر با تهدیدات و خطراتی از سوی بیگانگان مواجه می‌شود.

در این سریال بازیگرانی همچون نادر فلاح، رامتین خداپناهی، امیرحسین صدیق، خسرو شهراز، بهرام ابراهیمی، مریم کاویانی، نیلوفر شهیدی، حدیث نیکرو، سپیده خداوردی، علیرضا جلالی‌تبار، ایوب آقاخانی، علیرضا مهران و علیرام نورایی به ایفای نقش پرداخته‌اند.

کارگردانی سریال «رخنه» را در ابتدا علی غفاری بر عهده داشته است و پس از وی، حمیدرضا لوافی کار این مجموعه را ادامه دادند.

دیگر عوامل مجموعه «رخنه» مریم امینی نویسنده، شهرام نجاریان مدیرتصویربرداری، حدیث نیکرو مدیر برنامه‌ریزی، شهرام متولی باشی صدابردار، هومن معصومی طراح صحنه‌اند و حسین زندباف و محمدمصطفی رجبی مشترکا کار تدوین را انجام داده اند و آلبرت آراکلیان موسیقی این سریال را ساخته است.

سریال «رخنه» قرار است از شنبه 15 اردیبهشت‌ماه هر شب ساعت 22 و 15 دقیقه پخش شود.

بدقولی کنداکتوری تلویزیون این بار با برنامه «هفت»

بهزاد خلج دوباره «آقای قاضی» می‌شود

فصل دوم مجموعه «آقای قاضی» با عنوان «آقای قاضی؛ شعبه 121» تولید گروه نمایشی مرکز سیمرغ روانه آنتن شبکه دو سیما می‌شود.

در این فصل «بهزاد خلج» که همچنان نقش آقای قاضی را ایفا می‌کند وارد یک شعبه جدید به نام شعبه 121 می‌شود و با داستان‌هایی متفاوت به جنبه‌های دیگری از آموزه‌های حقوقی می‌پردازد.

در فصل دوم این مجموعه، آقای قاضی به پرونده‌هایی پیچیده‌تر با موضوعاتی مختلف خواهد پرداخت. کارگردانی این مجموعه همچون فصل اول با سجاد مهرگان و سرپرستی نویسندگان آن سیدمحمد حسینی است.

فصل دوم مجموعه «آقای قاضی» با عنوان «آقای قاضی؛ شعبه 121» از هفته جاری پنجشنبه، 13 اردیبهشت پنجشنبه و جمعه‌ها از شبکه دو سیما روی آنتن می‌رود.

«بدل» سریال طنز تلویزیون

سریال «بدل» قرار است بعد از سریال «هفت سر اژدها» به روی آنتن شبکه سه سیما برود.

در این سریال بازیگرانی همچون شهرام قائدی، هادی عامل هاشمی، داریوش سلیمی، اصغر حیدری، ساعد هدایتی، اشکان اشتیاق، فرزانه سهیلی، ابوالفضل رجبی و پریسا مقتدی به ایفای نقش پرداخته‌اند.

«بدل» به کارگردانی و نویسندگی علی مشهدی (علیرضا مسعودی) و به تهیه‌کنندگی رضا نصیری محصول سیما فیلم است و در فضایی طنز به تحول انسان پرداخته است.

انتهای پیام/